Sprawozdanie z debaty oksfordzkiej pt. ,,Zrównoważone źródła energii jako fundament bezpieczeństwa energetycznego krajów Unii Europejskiej”.

Dwudziestego stycznia 2022 roku w I Liceum Ogólnokształcącym im. Kazimierza Jagiellończyka w Sieradzu przy udziale uczniów zaangażowanych w projekt POWER oraz obecności online ich rówieśników z Grecji odbyła się debata oksfordzka ,,Zrównoważone źródła energii jako fundament bezpieczeństwa energetycznego krajów Unii Europejskiej”. Podczas dyskusji dwie opozycyjne drużyny spierały się czy ekologiczne źródła energii są lub powinny być fundamentem bezpieczeństwa energetycznego krajów UE, a także wymieniały się spostrzeżeniami na temat ochrony środowiska z grupą greckich uczniów.

Debata stanowiła element działań projektowych w ramach inicjatywy „Młodzi dla Ziemi – Ziemia dla młodych! Wspólnie zawalczmy o lepsze jutro” – ponadnarodowej mobilności uczniów, realizowanej dzięki środkom pozyskanym z Europejskiego Funduszu Społecznego w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój. Liceum Ogólnokształcące w Sieradzu pełniło w projekcie rolę beneficjenta, zaś 4th General Lyceum of Katerini instytucji przyjmującej. Debata pierwotnie planowana była do realizacji podczas mobilności w Grecji, jednak ze względu na dynamicznie zmieniającą się sytuację epidemiczną i obostrzenia, niemożliwe było odbycie jej wówczas. W związku z tym zdecydowano o przeprowadzeniu dyskusji zdalnie, za pośrednictwem platformy MS Teams.

Na początku debaty Wiktoria Pinakiewicz pełniąca funkcję marszałka powitała uczestników oraz przedstawiła temat rozmowy. Udzieliła również głosu pierwszemu mówcy grupy opowiadającej się za słusznością przyjętej tezy. Natalia Medyńska wymieniła argumenty swojej drużyny. Poruszyła kwestie zdrowia ludzi, troski o życie przyszłych pokoleń, produkcji gazów cieplarnianych na terenie Unii Europejskiej, korzyści finansowych związanych z korzystaniem z odnawialnych źródeł energii oraz niezależności energetycznej.  Następnie za zgodą marszałka racje opozycyjne przedstawiła mówczyni drugiej grupy – Klara Nowaczyk. Padły takie kontrargumenty jak: brak możliwości finansowych słabo rozwiniętych państw na rozwój zielonych źródeł energii, utrata miejsc pracy związana z transformacją energetyczną, duża zależność produkcji ekologicznej energii od warunków klimatycznych, brak możliwości dostosowania szlaków transportowych do warunków związanych z unijnym projektem przez niektóre państwa oraz wady wprowadzenia elektrycznych samochodów jako część Zielonego Ładu. Potem Wiktoria Szewczyk jako członek grupy propozycjonistów, zwróciła uwagę na fakt, że produkcja i wykorzystanie energii jest odpowiedzialne za ponad 75% emisji gazów cieplarnianych w UE, a dzięki zrównoważonym źródłom energii możliwa jest dekarbonizacja systemu energetycznego państw Starego Kontynentu. Jako kolejny mówca głos zabrała Julia Szafarz z drużyny opozycyjnej. Rozwinęła ona temat problemów finansowych państw gorzej rozwiniętych. Następnie wypowiedziała się Wiktoria Rychlik z grupy pierwszej. Jej wystąpienie dotyczyło m. in. możliwości finansowych kraju do ponownego wykorzystania kopalni w Polsce, innowacyjnego zagospodarowania tych gruntów oraz zagwarantowania nowych stanowisk pracy dla górników. Za zgodą marszałka na mównicę wszedł potem Bartosz Kamiński – trzeci mówca drugiej grupy. Zwrócił on uwagę na brak możliwości korzystania z zielonych źródeł w dowolnym miejscu w Europie np. w Polsce na rozwój elektrowni wiatrowych odpowiednia jest tylko północna część kraju. Przemawiający podkreślił również problem śmierci zwierząt w czasie budowy infrastruktury mającej za zadanie produkować ekologiczną energię. Jako kolejny mówca zwolenników przedstawionej wcześniej tezy głos zabrała Maja Nawrocka. Poruszyła ona temat niebezpieczeństwa dla zdrowia ludzi wynikającego z wykorzystywania niezrównoważonych źródeł energii. Szczególnie ważna była dla niej kwestia pracy w kopalniach wiążąca się m. in. z ryzykiem wystąpienia różnego rodzaju wypadków a także narażeniem górników na wdychanie toksycznych gazów oraz jej niekorzystny wpływ na życie miejscowej ludności. Następnie troje greckich uczniów przedstawiło argumenty podkreślające pozytywne skutki korzystania z zrównoważonych źródeł energii. Zwrócono uwagę na takie aspekty jak: niewyczerpalność zasobów zielonej energii, darmowość wyprodukowanego prądu, powszechną możliwość korzystania z niego, brak produkcji zanieczyszczeń podczas ekologicznego wytwarzania energii oraz korzyści dla środowiska związane z rezygnacji z tradycyjnych metod pozyskiwania zasilania. Ze strony dwóch uczennic padły też argumenty mające za zadanie obalić przyjętą tezę, zwróciły one uwagę m. in. na niszczenie środowiska oraz zagrożenia dotykające zwierząt w czasie instalacji i działania elektrowni wiatrowych czy zmniejszanie atrakcyjności krajobrazu przez umieszczanie w nim paneli słonecznych. Potem głos zabrał Filip Kolasa, podkreślając brak możliwości zrezygnowania z korzystania z paliw kopalnych w tak krótkim czasie, jak zakłada to Zielony Ład, oraz wynikające z tego procesu zwiększenie bezrobocia, a także brak warunków do rozwoju farm solarnych w niektórych miejscach na świecie. W następnej kolejności na mównicę wszedł Witold Ciach, który podjął polemikę m. in. ze stwierdzeniem, iż energia wiatrowa jest darmowa. Jako ostatni mówca głos zabrała Anna Kuśnierz z grupy propozycjonistów, wskazując na szansę dla krajów nie posiadających dużej ilości złóż mineralnych na swoim terenie na zaspokojenie części zapotrzebowania energetycznego dzięki zrównoważonym źródłom.

Debata w doskonały sposób unaoczniła wyzwania, jakie stoją przez zjednoczoną Europą w drodze do osiągnięcia gospodarek przyjaznych środowisku. Jak zostało to powiedziane podczas podsumowania, choć dzisiejsze rozwiązania nie są idealne, pozostaje jednak mieć nadzieję, że nie są też ostateczne – a rozwój wiedzy, technologii i świadomości w zakresie postaw proekologicznych przyniesie nam nowe sposoby na bezpieczne i stabilne pozyskiwanie energii, niezależnie od uwarunkowań geograficznych czy społecznych w krajach europejskich.