Ochrona środowiska: obowiązek czy ograniczenie wolności? Debata oksfordzka

Sprawozdanie z realizacji debaty oksfordzkiej w trakcie drugiej mobilności w projekcie

Jednym z zadań uczniów uczestniczących w mobilności w projekcie „Młodzi dla Ziemi- Ziemia dla młodych! Wspólnie zawalczmy o lepsze jutro” było przeprowadzenie debaty oksfordzkiej. Tematyka, którą poruszono podczas drugiej mobilności, to „Społeczny obowiązek czy ograniczenie wolności obywatelskich? Rozwiązania na rzecz środowiska, prawodawstwo i Zielony Ład a wolność i demokracja w krajach Unii Europejskiej”. Celem debaty było poruszenie kwestii odbioru rozwiązań prawnych na rzecz ochrony środowiska, takich jak ograniczanie wykorzystywania paliw kopalnych, wdrażanie zero emisyjności czy obowiązek segregacji odpadów, przez społeczeństwa europejskie, w kontekście zmian klimatycznych i czynników ekonomicznych, społecznych i edukacyjnych, zwłaszcza na przykładzie Grecji i Polski.

Debata odbyła się 12 kwietnia 2022 roku w IV Liceum w Katerini, w Grecji. W rolę mówców wcielili się uczniowie szkół biorących udział w mobilnościach, a trójka z nich pełniła także funkcję Marszałka oraz Sekretarzy Debaty, którzy czuwali nad poprawnym przebiegiem dyskusji.

Rozważania w ramach wydarzenia rozpoczęła drużyna udawadniająca słuszność wdrażanych rozwiązań proekologicznych. Wśród wysuwanych argumentów pojawiły się kwestie związane z koniecznością szybkiego wdrażania innowacji na rzecz środowiska w kontekście postępujących zmian klimatycznych i ich konsekwencji – w tym powodzi, pożarów czy negatywnego wpływu wzrastającej temperatury na rolnictwo. Uczniowie duży nacisk położyli na fakt, że dostęp do zasobów naturalnych i dóbr natury to jedno z podstawowych praw człowieka, którego nie możemy odbierać przyszłym pokoleniom, a troska o bioróżnorodność to jeden ze społecznych obowiązków we wszystkich krajach europejskich. Podjęto tematykę licznych programów skierowanych do obywateli Unii Europejskiej, w tym o charakterze edukacyjnym oraz finansowym. Wreszcie, zwrócono uwagę na to, że pytaniem nie jest, czy dbać o środowisko, ale to, co możemy zrobić, by zwiększyć poczucie zaangażowania i odpowiedzialności w społeczeństwach. Akcje informacyjne, oparcie się na rzetelnych danych i budowanie świadomości ekologicznej od najmłodszych lat w ramach systemu szkolnictwa to tylko część rozwiązań, które już są wdrażane, a wciąż będą rozwijane w ramach struktur europejskich.

Drużyna opozycjonistów zwróciła uwagę w szczególności na kwestie ograniczeń w kwestii dostępności wśród mieszkańców różnych krajów. Gospodarki oparte na wydobyciu węgla nie są w stanie błyskawicznie zmienić swojego funkcjonowania, a każde wdrażane na szybko rozwiązanie będzie nieść jednocześnie konsekwencje. Zwrócono także uwagę na ograniczenie możliwości wyboru, z którym wiąże się wiele wdrażanych przepisów prawnych – a w końcu to właśnie na wolnym wyborze opieramy swoje poczucie tożsamości europejskiej. Europa mierzy się obecnie z dużym rozwarstwieniem ekonomicznym, co generuje dodatkowe trudności. Nie każdy może pozwolić sobie na zmianę instalacji grzewczej w domu, a jednocześnie dostępność odnawialnych źródeł energii pomiędzy poszczególnymi państwami też jest bardzo różna. Wreszcie, zwrócono także uwagę na dostępność informacji i brak przejrzystości w wielu dziedzinach związanych z zieloną rewolucją w krajach europejskich.

Ostatnim elementem debaty było podsumowanie wszystkich argumentów. W tym wydarzeniu nie wybrano zwycięzców, a zamiast tego skupiono się na innym elemencie – tym, jak wiele jeszcze wyzwań przed nami, by zielone rozwiązania wdrażać na poziomie lokalnym. Doceniona została waga odpowiedniej edukacji, a także podkreślono konieczność poszukiwania takich innowacji, które zwiększą dostępność proekologicznych technologii dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej.